Transportsector op alle fronten in de knel

Faillissementen nemen volgens cijfers van Statbel sterk toe. Transportbedrijven worden daarbij het hardst geraakt. Het aantal faillissementen binnen de transportsector in België is sinds begin dit jaar met meer dan 50 procent toegenomen. Het zit ook niet mee. Eerst de Brexit, daarna corona, nu de oorlog in Oekraïne. De rek is eruit.

De oorlog raakt transportbedrijven dubbelhard. Aan de kostenkant en ook door de verstoring van de toeleveringsketens. Nadat de wereld op slot ging door corona is toelevering nooit meer genormaliseerd. En dat zal voorlopig ook niet gebeuren. Ondanks dat de wachttijden voor havens zijn afgenomen en de leveringstijden langzaam verbeteren, blijft het verknoopte toeleveringssysteem systeem nog zeker tot in 2023 verstoord (en nog langer als de oorlog aanhoudt).

Aan de kostenkant is het beeld evenmin rooskleurig. Brandstof en loon zijn de belangrijkste kostenposten voor transportbedrijven. De prijs van een vat Brentolie is weliswaar gezakt onder de 100 dollar maar ligt nog fors boven 65 dollar, de prijs van een jaar geleden. Tel daarbij op de stijging van de loonkosten van 1 januari met 3,21 procent. Begin volgend jaar stijgen de lonen nog eens met meer dan 10 procent.

Het zou een logische reactie zijn om als transporteur zelf ook de prijzen te verhogen. Als is het maar met een tijdelijke toeslag vanwege de huidige uitzonderlijke omstandigheden. Maar daar zit juist het probleem. De concurrentie is zo moordend dat klanten dan eenvoudigweg overstappen naar een andere (goedkopere) transporteur. Bedrijven doen elkaar zo de das om.

Uiteindelijk gaat het bij elk bedrijf om de vraag: wat blijft er onder de streep over? Dat was in de transportsector al minimaal en dat wordt nog minder, als er überhaupt winst wordt gemaakt. In de volle breedte teren bedrijven in op hun vermogen. Werkkapitaal staat onder druk waardoor gezocht wordt naar uiterste middelen. Zoals het later betalen van facturen die binnenkomen. Ook nemen schulden toe. Dit alles is niet lang vol te houden. Allianz Trade verwacht in de transportbranche (en ook elders) een explosieve stijging van het aantal faillissementen.

Natuurlijk zijn kleinere bedrijven kwetsbaarder. Naarmate bedrijven kleiner zijn hebben ze minder mogelijkheden om vaste kosten (zoals planmatig onderhoud, kantoorgebouwen, verzekeringen, overhead etc.) te spreiden. Om de gemiddelde kosten laag te houden moet er veel gereden worden. Dat is lastig bij een tekort aan personeel. Ook is de onderhandelingspositie van kleinere bedrijven zwakker. Al bij al hebben ze minder vet op de botten waardoor ze harder worden geraakt als een paar stevige facturen niet worden betaald.

Maar ook grote bedrijven kunnen hard onderuitgaan. Als er iets opvalt de laatste jaren is dat juist steeds grotere bedrijven omvallen. “Too big to fail” bestaat niet meer. En dat is uiterst zorgwekkend. Grote bedrijven kunnen een hele sliert andere bedrijven in hun val meesleuren. Drie grote Belgische spelers (50-99 werknemers) gingen dit jaar al failliet.