Het beeld van de retail in Europa verschilt per land. Dat is goed te zien binnen de Benelux. Na een sterk 2023, waarin de detailhandelsverkopen in waarde gemiddeld met +2,8% groeiden in België en +5,4% in Nederland, bedroeg de gemiddelde groei over de eerste 9 maanden van 2024 +2,4% in Nederland, terwijl België een daling liet zien van de gemiddelde groei van -2,2%. We zien in beide landen dat het consumentenvertrouwen maar langzaam herstelt na het dieptepunt in 2022. In beide landen is het sentiment nog negatief maar de trend is wel opwaarts.
Sectoranalyse: Retail
Aarzelende groei en toenemende uitdagingen
Inhoud artikel
Belangrijkste inzichten
- Stijgende kosten en hevige concurrentie hebben geleid tot een golf van faillissementen in de detailhandel, vooral in het non-foodsegment.
- Omnichannelstrategieën, die online en in-store ervaringen combineren, zijn essentieel voor groei nu het consumentenvertrouwen broos blijft.
- Retailers moeten investeren in groene logistiek, technologie en AI om de efficiëntie te verbeteren en te voldoen aan de toenemende eisen van de consument en de regelgeving.
Europees perspectief
Ook elders in Europa zien we die ongelijke ontwikkeling. Duitsland en Italië blijven achter, Frankrijk en Spanje laten voor dit jaar een lichte groei zien (rond 1,5%). Het Europese consumentenvertrouwen stijgt beperkt. Hoge spaarquota (15% in België, 16% in Nederland en 20% in Duitsland) en inflatie temperen de bestedingen. Na de bouw is retail de sector met de meeste faillissementen.
De winstgevendheid in de sector staat wereldwijd onder druk door hoge voorraden, hoge operationele kosten en consumenten die terughoudend zijn. Veel retailers zijn gedwongen om agressieve kortingen aan te bieden om voorraden te verminderen en werkkapitaal vrij te maken. Vooral in essentiële categorieën als voeding en persoonlijke verzorging is de prijsconcurrentie heftig.
Overall laat de Europese retailmarkt in 2024 een gematigde groei zien. De uitdagingen voor de komende periode zijn groot (zowel food als non-food). Kostenbeheersing, innovatie en duurzaamheid zijn cruciaal om competitief te blijven in een markt die steeds meer richting e-commerce verschuift. Aanhoudende personeelstekorten en stijgende huur- en loonkosten blijven lastig.
Faillissementen
2024 liet een duidelijke toename van de faillissementen zien in de retailsector, vooral in het non-food segment. De vooruitzichten voor 2025 blijven gematigd positief, maar de focus op efficiëntie en differentiatie zal essentieel zijn voor retailbedrijven die willen overleven in deze dynamische en veeleisende markt. In 2025 ligt de nadruk voor retailers vooral op het herstellen van hun operationele marges en het vinden van balans tussen fysieke en digitale verkoopkanalen. Steeds meer retailers zetten verschillende verkoopkanalen in, de zogeheten omnichannel aanpak waarbij fysieke winkel(s) als webshop(s) en aftersales worden gecombineerd. Klanten waarderen het online-gemak, alsook de beleving van de winkel.
Investeringen in technologie, klantbeleving en duurzaamheid vormen de basis voor groei. Alleen bedrijven die zich flexibel kunnen aanpassen aan veranderende marktomstandigheden en consumentenverwachtingen, zullen in staat zijn om succesvol te blijven in de competitieve en dynamische retailomgeving. Specialisatie en het bieden van unieke waarde aan de klant zijn cruciaal.
Uitdagingen en trends
Retailers hebben al langere tijd te maken met oplopende kosten (o.a. huur, personeel en energie). Slechts minder dan een kwart van de winkeliers kan deze hogere kosten volledig doorberekenen, de rest moet dealen met kleinere marges. Dit vormt een probleem voor veel kleine tot middelgrote ondernemingen die weinig financiële ruimte hebben.
Het aantal faillissementen binnen de retailsector neemt toe (niet alleen in 2024, ook in 2025). Veel kleine en middelgrote winkels hebben moeite om te overleven. Daarnaast zijn webshops die slechts minimale omzet realiseren kwetsbaar. Ook speelt de groeiende concurrentie van groothandels mee die in toenemende mate rechtstreeks aan consumenten verkopen.
Voor 2025 wordt een lichte omzetgroei verwacht, gedreven door herstellend consumentengedrag en een stabielere inflatie. Hoewel de economie naar verwachting zal stabiliseren, blijft het consumentenvertrouwen broos en gevoelig voor economische schommelingen. De e-commerce sector zal naar verwachting de belangrijkste aanjager blijven.
Onder druk van hoge huur- en personeelskosten, zullen bedrijven investeren in automatisering en technologie om de operationele efficiëntie te verhogen. Retailers die succesvol gebruikmaken van data-analyse en AI kunnen hun bedrijfsprocessen verder optimaliseren, wat hen concurrentievoordeel oplevert.
Verduurzaming blijft een topprioriteit voor de sector. Door strengere regelgeving en hogere verwachtingen van consumenten zullen steeds meer retailers inzetten op groene logistiek, energiebesparing en duurzame productaanbiedingen. Deze trend betekent echter ook dat bedrijven voor aanzienlijke investeringen staan, wat vooral uitdagend kan zijn voor kleinere retailers. Grotere bedrijven die in duurzaamheid investeren, zullen sterker uit deze transitie komen, vooral doordat duurzame producten en milieuvriendelijke bedrijfsvoering in trek blijven bij de consument.
De faillissementsgolf in het non-food segment zal in 2025 aanhouden. De consolidatie binnen de sector zet door, met grotere retailers die hun marktaandeel vergroten en kleinere spelers overnemen of verdringen. De non-food sector blijft daarnaast onder druk staan door veranderend consumentengedrag.
Piek faillissementen moet nog komen
De verhoogde kans op faillissementen in de retail blijft een serieuze uitdaging. Voor veel winkelbedrijven is de toekomst onzeker. Uit eigen onderzoek blijkt dat de faillissementsgolf nog niet op zijn hoogtepunt is. De piek moet nog komen (in 2025). Daarbij wordt de retail expliciet genoemd als kwetsbare sector. Onze researchafdeling waarschuwt daarbij ook voor mogelijke faillissementen van grotere bedrijven.
Hoe kunnen retailbedrijven zichzelf beschermen?
Voor iedereen die zakendoet in de retail moeten de alsmaar oplopende faillissementen een alarmsignaal zijn. De kans neemt toe dat ze met onbetaalde facturen blijven zitten. Die klap kan hard aankomen. De gevolgen zijn op te vangen met een kredietverzekering. We hebben voor elk type bedrijf een oplossing. Of een factuur wel of niet wordt betaald is dan geen zorg meer, bedrijven zijn met onze kredietverzekering zeker van hun geld. Dat biedt veiligheid en haalt onrust weg. Wij nemen het debiteurenrisico over van het bedrijf. Betalen klanten niet? Dan stellen wij het getroffen bedrijf schadeloos. Daarnaast bieden we bedrijven die bij ons een kredietverzekering afsluiten informatie over de kredietwaardigheid van hun (mogelijke) klanten. Op dagbasis analyseren wij de financiële situatie van klanten en prospecten.