Werkkapitaal berekenen en optimaliseren voor een gezonde bedrijfsvoering

Het werkkapitaal berekenen is een belangrijke stap om de financiële gezondheid van je onderneming te beoordelen. Werkkapitaal is het kapitaal dat je dagelijks nodig hebt om je bedrijfsactiviteiten te financieren, van aankoop en productie tot verkoop en betaling door klanten. Hoe efficiënter je dit kapitaal beheert, hoe beter je liquiditeit en hoe hoger je rendement. Door onnodig vastzittend kapitaal in de exploitatiecyclus te vermijden, houd je meer middelen vrij voor groei en investeringen.

Werkkapitaal is het verschil tussen je vlottende activa en je vlottende passiva.

• Bruto werkkapitaal: de som van je vlottende activa, zoals liquide middelen, voorraad en debiteuren.
• Netto werkkapitaal: bruto werkkapitaal min je kortlopende schulden, zoals crediteuren en andere vlottende verplichtingen.
  

Een positief netto werkkapitaal betekent dat je genoeg middelen hebt om je kortetermijnverplichtingen te dekken. Een negatief werkkapitaal kan wijzen op liquiditeitsproblemen, maar in sommige sectoren, zoals de detailhandel, kan het ook wijzen op een efficiënte cashflow door snelle voorraadrotatie en korte betalingstermijnen bij leveranciers.

De exploitatiecyclus omvat alle stappen van aankoop en productie tot verkoop en betaling door klanten. Hoe korter deze cyclus, hoe minder werkkapitaal je nodig hebt.

De cashconversiecyclus (CCC) meet het aantal dagen tussen het betalen van leveranciers en het innen van betalingen van klanten. Door deze periode te verkorten, bijvoorbeeld via sneller debiteurenbeheer of efficiënter voorraadbeheer, verbeter je je liquiditeitspositie.

• Leverancierskrediet – Hoe langer je betalingstermijnen kunt afspreken zonder extra kosten of schade aan de relatie, hoe lager je directe behoefte aan werkkapitaal. Te laat betalen kan je kredietwaardigheid echter negatief beïnvloeden.
  
• Voorraadbeheer – Een te hoge voorraad verhoogt opslag- en onderhoudskosten en het risico op onverkoopbare producten. Een te lage voorraad kan juist tot omzetverlies leiden. Balans is cruciaal.
• Klantenkrediet – Hoe sneller klanten betalen, hoe sneller je middelen vrijkomen voor nieuwe investeringen. Stel duidelijke betaalvoorwaarden, gebruik betalingsherinneringen en bewaak betalingen actief.
  
  

Effectief werkkapitaalmanagement vraagt om een doordachte aanpak:

• Onderhandel met leveranciers over gunstige betalingstermijnen zonder de relatie te schaden.
• Optimaliseer voorraadbeheer door de omloopsnelheid te verhogen en vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen.
• Versnel klantbetalingen door duidelijke factuurafspraken, het inzetten van geautomatiseerde herinneringen en eventueel het aanbieden van kleine betalingskortingen bij snelle betaling.

Het verbeteren van jouw werkkapitaal levert vaak direct voordeel op voor je cashflow en vermindert de noodzaak voor externe financiering. Kleine aanpassingen in processen kunnen al grote effecten hebben op de liquiditeit van je bedrijf.

Wat is werkkapitaal?
 Werkkapitaal is het verschil tussen vlottende activa en vlottende passiva. Het geeft aan hoeveel liquiditeit je beschikbaar hebt voor de dagelijkse bedrijfsvoering.

Hoe kan ik mijn werkkapitaal berekenen?
 Trek je vlottende passiva af van je vlottende activa. Dit geeft je netto werkkapitaal.

Wat is het verschil tussen bruto en netto werkkapitaal?
 Bruto werkkapitaal is de som van je vlottende activa. Netto werkkapitaal is dat bedrag min je kortlopende schulden.

Hoe kan ik mijn werkkapitaal verbeteren?
Optimaliseer leveranciersafspraken, verbeter voorraadbeheer en versnel klantbetalingen om meer liquiditeit vrij te maken.

Wat is een gezonde werkkapitaalratio?
 Een ratio tussen 1,2 en 2 wordt vaak als gezond beschouwd, afhankelijk van de sector waarin je actief bent.