Duitsland in 2035 klimaatneutraal

Duitsland is voor gas, olie en steenkool sterk afhankelijk van Rusland. Daar wil het land versneld een eind aan maken. Zo moet alle stroom in 2035 duurzaam zijn opgewekt. Wat zijn de belangrijkste stappen die het land moet zetten? Onze onderzoeksafdeling bracht het in kaart.

Op korte termijn neemt het gebruik van steenkool voor de opwekking van elektriciteit in Duitsland flink toe. Dat is een tijdelijk effect, onder meer door de oorlog in Oekraïne. Dat neemt niet weg dat Duitsland ambitieuze vergroeningsplannen nastreeft. Die gaan verder dan de klimaatdoelstellingen van Parijs. De capaciteit voor hernieuwbare energie moet verviervoudigen en de Duitse regering wil dat het gebruik van steenkool in 2030 verleden tijd is.

Grootste afnemer Russisch gas

Zo’n 55 procent van de Duitse aardgasvoorziening kwam tot vorig jaar uit Rusland. Gas is een belangrijke grondstof voor de Duitse (chemische) industrie en meer dan de helft van de woningen in Duitsland is voor warmte afhankelijk van gas. Daarnaast wordt een kwart van alle huizen verwarmd met olie. Duitsland haalt 35 procent van die olie uit Rusland, alsook 50 procent van hun steenkool. Dat verklaart de haast van de Duitse regering om de omslag naar duurzame energie versneld door te voeren.

Goed voor de economie

De vergroening zal de Duitse economie een flinke impuls geven; tot 2035 €40 miljard aan toegevoegde waarde per jaar (1,1% in het bbp van 2021). De uitbreiding van de capaciteit voor hernieuwbare energie vereist jaarlijks (tot aan 2035) een gemiddelde investering van €28 miljard. De uitbreiding van de infrastructuur zorgt tijdens de periode van 2022-2035 voor jobs voor gemiddeld 440.000 mensen. Het is natuurlijk wel de kunst om die te vinden in de huidige overspannen arbeidsmarkt.

Flinke aanpassingen nodig

Om versneld hernieuwbare energie op te wekken, moet er wel iets veranderen, zo stelt onze researchafdeling. Plannings- en goedkeuringsprocedures voor hernieuwbare energie-, elektriciteits- en waterstofnetwerken moeten consequent worden vereenvoudigd en versneld. Ook zal er voor de uitbreiding van de infrastructuur een geïntegreerd systeemontwikkelingsplan moeten komen.

Bijna 50 procent nu duurzaam

In de eerste helft van 2022 was bijna de helft van alle stroom die in Duitsland was verbruikt duurzaam opgewekt. Over 8 jaar moet dat 80 procent zijn. Naar schatting zal het bruto elektriciteitsverbruik dan 750 terawattuur (TWh) bedragen. De elektriciteitsvraag zal de komende jaren fors stijgen door de toenemende elektrificatie van industriële processen, warmte en transport. Om de 80 %-doelstelling te halen in 2030, zal de elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen moeten toenemen van iets minder dan 240 TWh nu tot 600 TWh in 2030 en 875 TWh in 2035.

Aandeel per bron

Duitsland zet, behalve op wind- en zonne-energie ook fors in op waterstof als duurzame energiebron. Wind op land zorgt in 2035 voor bijna 160 gigawatt (GW) aan vermogen (54 GW in 2020), wind op zee 60 GW (8 GW in 2020) en zonne-energie 300 GW (54 GW in 2020). Daarmee zal in 2035 naar schatting voor bijna 90% aan de stroombehoefte worden voldaan. Waterstof draagt daar dan 7% bij. In ieder geval op papier zou het Duitsland zo moeten lukken om in 2035 klimaatneutraal te zijn.