Miljoenen woningen in Nederland niet klimaatproof

Miljoenen woningen in Nederland kunnen de veranderingen van het klimaat niet aan. Hittegolven, droogte, wateroverlast en schimmelvorming zorgen voor directe gezondheidsrisico’s en miljarden aan schade. Tegelijkertijd hapert de noodzakelijke renovatie.

Johan Geeroms, onze Directeur Risk Underwriting Benelux: “Op allerlei manieren blijkt dat een groot deel van de Nederlandse woningen de klimaatdruk niet aan te kunnen. Op de eerste plaats veroorzaakt de nationale woningvoorraad 11% van de directe CO₂-uitstoot in Nederland. Dat is aanzienlijk. Tel je daar de effecten van woningbouw, -renovatie en -sloop bij op, dan kom je op 22%. Onze huizen vormen daarmee een significant klimaatprobleem dat dringend aangepakt moet worden met het oog op de internationale klimaatafspraken die zijn gemaakt.”

Ons rapport wijst ook op andere klimaateffecten die de roep om renovatie versterken. Steeds vaker hebben we te maken met hittegolven waarbij de binnentemperaturen oplopen tot boven de 30 graden. Kwetsbare groepen lopen hierdoor verhoogde gezondheidsrisico’s. Daarnaast neemt door langdurige regenperiodes ook de luchtvochtigheid toe. Door gebrekkige ventilatie kampt inmiddels 1 op de 5 woningen met schimmelproblemen. Ook dit veroorzaakt gezondheidsproblemen zoals longaandoeningen.

Om klimaatdoelen te halen en om huizen klimaatbestendig te maken is volgens het rapport een versnelde renovatiegolf nodig. Maar dat gebeurt dus niet. 92% van de huizenbezitters geeft aan dat ze geen geld hebben voor de vereiste grondige renovatie. Hierdoor stijgt het risico op ‘klimaatarmoede’: woningen die té duur zijn om te verwarmen, te slecht om in te leven en niet bestand tegen het weer van morgen. Johan Geeroms wijst onder meer op droogte en bodemdaling die grote schade veroorzaken aan houten funderingen, vooral in West-Nederland. Herstel hiervan kost gemiddeld €60.000 per woning.

Hitte heeft ook gevolgen op de infrastructuur. Spoorrails en bruggen raken sneller beschadigd, asfalt smelt en het risico op storingen in het openbaar vervoer neemt toe. Dit veroorzaakt vertragingen, hogere onderhoudskosten en verstoringen in de toeleveringsketens.

Wij waarschuwen voor toekomstige afwaardering van slecht presterend vastgoed. In het slechtste scenario kunnen woningen zonder verduurzaming afglijden tot enkel grondwaarde minus sloopkosten. Volgens ons rapport kan de vastgoedmarkt dit klimaatprobleem niet op eigen houtje oplossen. Om de bestaande woningvoorraad klimaatproof te maken is tot 2050 jaarlijks 1% van het BBP nodig. Dat betekent tot 2050 een cumulatieve investering van €154 miljard.

Op allerlei manieren zou de overheid de noodzakelijke renovatie kunnen aanzwengelen. Het rapport noemt onder meer gerichte subsidies voor kwetsbare huishoudens en eigenaren van oudere panden, strengere regelgeving, inclusief tijdschema’s voor het uitfaseren van fossiele verwarmingssystemen. Dat is niet alleen cruciaal voor het halen van de klimaatdoelen, het heeft ook belangrijke economische effecten. Door fors in te zetten op isolatie, warmtepompen en duurzame energie wordt waarde toegevoegd aan de huizen en ook levert de aanzienlijke werkgelegenheid op. Het rapport pleit voor een versnelde en eerlijke verduurzaming. Op basis van een uniform klimaatlabel voor woningen zijn risico’s en investeringen inzichtelijk te maken en vereiste investeren eerlijk te verdelen.