Inhoud artikel

Voor een financieel gezonde organisatie is de Credit Manager misschien wel de belangrijkste functie. Dit belang neemt alleen maar toe. Artificial intelligence (AI), machine learning (ML) en big data vergroten de meerwaarde van de Credit Manager. Lag voorheen het accent operational excellence, met behulp van AI, ML en big data evolueert de functie van Credit Manager richting inspirerende business-strateeg die het managementteam adviseert en markttrends en verdienkansen signaleert.

Een jaar geleden overleed Gordon Moore. In 1965 voorspelde hij dat het aantal transistors op een chip om de twee jaar zou verdubbelen. Dat is bekend geworden als de 'Wet van Moore', de maatstaf voor de exponentiële groei binnen de chip-sector. Oftewel: om de twee jaar een verdubbeling van de rekenkracht. Met enorme (reken)kracht stormt moderne technologie op ons af.

Dat is goed te zien aan de flitsende opkomst van artificial intelligence. Vanuit het ‘niets’ is het opeens overal aanwezig. Iedereen heeft het over AI. De exponentiële groei van rekenkracht heeft hier alles mee te maken. Steeds meer data komen beschikbaar en de komst van krachtige processors en graphics cards maakt het mogelijk om complexere AI-modellen te trainen en te gebruiken. Dankzij open source software kan iedereen er mee experimenteren en zijn allerlei tools ‘openbaar’. Hoe massaler we er gebruik van maken, hoe slimmer ze worden.

Ook op het werkterrein van creditmanagement missen AI en andere nieuwe technologieën hun uitwerking niet. Anno 2024 is het creditmanagement nog lang niet volledig geautomatiseerd, maar de ontwikkelingen gaan wel hard en dat is ook niet gek gezien de vele administratieve en repeterende routine-taken die het vakgebied kent. Software voor creditmanagement wordt steeds slimmer en koppelingen met dataleveranciers, CRM en boekhoudsystemen zijn zo gemaakt. 

  • AI-algoritmen kunnen grote hoeveelheden data analyseren om kredietrisico's nauwkeuriger te beoordelen dan menselijke analisten.
  • Chatbots en virtuele assistenten kunnen kredietaanvragen op voorhand filteren en eenvoudige vragen beantwoorden.
  • Met AI zijn automatisch betalingsherinneringen te sturen, incassobrieven op te stellen en kan contact met wanbetalers worden opgenomen.
  • Chatbots en virtuele assistenten kunnen 24/7 klantondersteuning bieden, eenvoudige vragen beantwoorden en basisproblemen oplossen.
  • AI kan frauduleuze kredietaanvragen en transacties identificeren.
  • Met AI zijn automatisch rapporten en dashboards te genereren met kredietanalyses.
credit-management-ai
Ook al blijft er genoeg (complex) mensenwerk over, de trend is evident: AI is een waardevol hulpmiddel waar Credit Managers niet omheen kunnen. Sterker nog: zij zullen die vergaande automatisering in goede banen moeten leiden. Het is dan ook van belang dat Credit Managers de nieuwe technologie niet als een bedreiging zien, maar als een verrijking van hun vakgebied. Samenwerking met data-analisten en andere IT-professionals is een vanzelfsprekend onderdeel van het werk. Voor de hedendaagse Credit Manager is een digitale mindset essentieel. Weten wat er speelt op technologie-gebied en welke tools er zijn om te benutten.
“Hoe dominant de nieuwe technologie ook is, de inbreng van de Credit Manager blijft cruciaal”, zegt Marcel Pheijffer, hoogleraar Nyenrode Business Universiteit en Universiteit Leiden. Hij benadrukt hoe belangrijk de menselijke inbreng blijft. “AI kan veel, is sterk in ontwikkeling en steeds dominanter in bedrijven aanwezig. Bedrijven gaan hierop leunen. Om dit in goede banen te leiden is het van doorslaggevend belang dat de Credit Manager de uitkomsten van AI-processen correct weet te interpreteren en deze kan vertalen naar belanghebbenden. Juist in de huidige tumultueuze ontwikkelingsfase van AI is het nodig om zowel de input, algoritmes en de output grondig te checken. Naarmate de kwaliteit van data verbetert zal die check misschien minder uitgebreid zijn, maar je zult altijd moeten blijven controleren.”
Wat Pheijffer betreft zijn er bij de toepassing van AI zowel aan de voorkant als aan de achterkant twee aandachtspunten van belang waarbij de expertise van de Credit Manager onmisbaar is. “De integriteit van de data moet beoordeeld worden. Welke data stop je in de AI-tool en wat is de kwaliteit van die data? De analyse van AI moet wel betrouwbaar zijn en dat staat of valt bij de integriteit van de data. De kwaliteit van de input bepaalt de kwaliteit van de output. Daar zal iemand op moeten toezien. En in het verlengde hiervan: wat zijn de bewerkingen van AI; kloppen de algoritmes waarop de berekeningen worden gebaseerd? Ook dat is aan de Credit Manager om goed te bewaken.”

Aan de voorkant gaat het dus om de data en het proces, aan de achterkant moet het resultaat met de juiste bril op worden beoordeeld. “Als professional zul je steeds de vraag moeten stellen of AI oplevert waar je behoefte aan hebt. Klopt het resultaat met de eigen verwachtingen en inzichten? De Credit Managers moeten zich niks op de mouw laten spelden; ze zullen zich moeten herkennen in het AI-resultaat. Is die herkenning er niet dan moet je het ook niet voor je rekening nemen. Je moet het vertrouwen. De eigen ervaring en expertise moeten steeds als peilstok worden gebruikt.”

“Als Credit Managers er op hebben toegezien dat de data in orde zijn en de algoritmes kloppen, dan zullen ze de resultaten op basis van hun professional judgement moeten vertalen naar concrete voorstellen en acties. De technische taal moeten ze begrijpelijk maken voor collega’s in de organisatie die er mee aan de slag moeten. Prachtig wat er met AI allemaal kan, maar als het niet landt in de organisatie heb je er niet veel aan. Het is aan de Credit Manager om de resultaten zo aan te leveren dat ze in de praktijk effectief te benutten zijn. Communicatievaardigheden worden nog belangrijker dan ze al waren.”

Pheijffer constateert dat Credit Managers vakmatig gewend zijn om vanuit modellen te denken en te werken. “De mogelijkheden van AI liggen in het verlengde hiervan. AI gaat dieper, verder. Op een natuurlijke manier verrijkt het de waarde van creditmanagement binnen de organisatie.”

Verkoop op krediet is van oorsprong bedoeld om de verkoop van een bedrijf te stimuleren. Oftewel: een proces om een organisatie haar strategische en commerciële doelen te laten halen. AI stelt creditmanagement in staat om nog meer toegevoegde waarde te leveren. Minder een op zichzelf staand proces, maar breder geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Waarbij ook de focus op de externe omgeving steeds belangrijker wordt. De beschikbaarheid van steeds meer relevante informatie zet Credit Managers ertoe aan om gegevens over de kansen en financiële risico’s bij prospects, klanten en marktsegmenten te delen met de andere afdelingen binnen het bedrijf.

Credit Managers verbreden hun aandacht en zoeken verbinding met strategische agendapunten om zo een bijdrage te leveren aan het succes van de onderneming/organisatie. Ze bieden input om de risk appetite vast te stellen die past bij de doelen van de organisatie. Ze voorzien het MT van gevraagd en ongevraagd strategisch advies. Ze spreken de taal van het bestuur en creëren inzicht waarop het management beslissingen kan baseren.

toegevoegde-waarde-credit-manager

Pheijffer: “Vanuit de verkoopafdeling worden vaak grenzen op gezocht om zoveel mogelijk kansen te benutten. Maar dat moet wel verantwoord gebeuren. Altijd is er dat spanningsveld tussen de commerciële groeiambities aan de ene kant en de risk appetite aan de andere kant. De Credit Manager speelt daarbij een sleutelrol. De voet van de verkoper zit altijd dicht bij het gaspedaal, die van de Credit Manager gebruikt zonodig ook de rem.

Wat je nu ziet met AI is dat er specifiekere kennis beschikbaar komt. Dat kan extra speelruimte opleveren die benut kan worden. De Credit Manager kan daardoor vanuit de analyse van AI nieuwe scoringskansen aanreiken."

Door open en effectiever te communiceren en samen te werken, creëren Credit Managers waardevolle synergie. Aan de ene kant strategisch denken en handelen om de financiële stabiliteit en groei van de organisatie te ondersteunen, aan de andere kant proactief op zoek naar verdienkansen. Vanuit het risico-denken ontstaat een koppeling met het rendements-denken.
Was creditmanagement in het verleden vaak een eiland op zich, tegenwoordig bouwen Credit Managers aan relaties. Ze hebben veel kennis te delen. De nieuwe technologie verrijkt de inzichten die uit bedrijfsgegevens naar voren komen. Zo kan machine learning patronen en trends in betalingsgedrag identificeren, wat helpt bij het voorspellen van klantgedrag. Daardoor kunnen bedrijven beter en meer proactief handelen. Als de voorspelbaarheid van bijvoorbeeld mogelijke betalingsachterstanden groter wordt is het mogelijk daar eerder op in te spelen (minder reactief).
Door te netwerken en relaties op te bouwen met klanten, collega's (van verkoop tot marketing en klantenservice) en andere stakeholders, kunnen zij hun expertise en meerwaarde te gelde maken. De Credit Manager is meer dan alleen een financieel-analyticus. De Credit Manager van de toekomst is ook een people manager met commerciële flair, die zowel interne als externe stakeholders kan overtuigen van het belang van een gedegen kredietbeleid.
Vaak horen we dat AI banen kost, maar tegelijkertijd zet het professionals ook meer in hun kracht. Naarmate de automatisering verder oprukt, komt ook de mens achter de Credit Manager meer naar voren. Er is meer dan alleen ‘operational excellence’. De winstgevendheid en soms zelfs de levensvatbaarheid van een bedrijf hangen in grote mate af van het resultaat van de Credit Manager. Een resultaat dat niet alleen bereikt kan worden door een proces maximaal te automatiseren. Daarmee verlies je de menselijke factor uit het oog die zo belangrijk is voor klanttevredenheid en daarmee voor (terugkerende) omzet. De Credit Manager van de toekomst beschikt over bronnen en middelen om elke (grote) klant op de best mogelijke manier te bedienen en de relatie te onderhouden. Iets waar we bij data en software niet op kunnen en hoeven te rekenen.
De Credit Manager is meer en meer een verbindende factor tussen de organisatie en haar klanten, zowel aan het begin van de keten wanneer krediet verstrekt moet worden, als aan het einde wanneer betalingen niet tijdig gebeuren. Menselijke interactie is onontbeerlijk omdat creditmanagement en kredietverstrekking in essentie steunen op vertrouwen en dat vertrouwen vereist een menselijk gezicht.